کد مطلب:30016 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:100
چون علی علیه السلام به خلافت رسید، جاریه در بصره برای او بیعت گرفت.[4] او از جمله چهره های دلباخته ای بود كه به «شُرطة الخمیس (نیروهای ویژه)» مشهور بودند. در نبردهای سه گانه علی علیه السلام حضوری جدّی داشت[5] و در صِفّین، فرماندهی قبیله های سعد[6] و رَباب[7] به عهده او بود. جاریه، سخنوری چیره دست بود. گفتگوهای او در كشاكش جنگ صِفّین و كلام دلیرانه او در كاخ معاویه، و سخنان كوبنده و استوارش در دفاع از مولاعلیه السلام، گواهی است بر بلاغت و زبان آوری او. هنگامی كه اهالی نَجرانْ مرتد شدند، علی بن ابی طالب علیه السلام او را به سوی آنان فرستاد.[8]. پس از جنگ نهروان، غارتگری ها و هجوم های ستمگرانه معاویه در اطراف سرزمین عراق، آغاز شد. معاویه، عبد اللَّه بن عامر حَضْرَمی را به بصره فرستاد تا برای او بیعت گیرد. ابن حضرمی چنین كرد و بر شهر، مسلّط شد. امام علیه السلام ابتدا اَعیَن بن ضبیعه را برای خاموش كردن فتنه ابن حضرمی به بصره گسیل داشت كه شبانه در بستر به شهادت رسید. پس از آن، جاریه را به بصره فرستاد و او با تدبیر، دقّت و شجاعت، بر شهر، مسلّط شد و امام علیه السلام او را ستود.[9]. علی علیه السلام در آخرین روزهای حیات خود، جاریه را برای خاموش ساختن فتنه گری های بُسر بن اَرْطات - كه در تیره جانی و زشت خویی بی بدیل بود - به سوی وی گسیل داشت. جاریه در مأموریت بود كه مولاعلیه السلام به شهادت رسید. جاریه، استوار گام و با شناخت ژرف از حق، از مردم مكّه و مدینه برای امام حسن علیه السلام بیعت گرفت.[10]. او جانی منوّر و روحی بزرگ داشت و از بیان حق، هرگز نمی هراسید. چنین بود كه پس از صلح امام حسن علیه السلام نیز در حضور معاویه از علی علیه السلام دفاع كرد و بر استواری در موضع خود، تأكید كرد.[11]. جاریه بعد از به خلافت رسیدنِ یزید، زندگی را بدرود گفت.[12]. 6446. تهذیب الكمال - به نقل از فضل بن سُوَید -:اَحنَف بن قیس و جاریة بن قُدامه و حباب بن یزید مُجاشعی بر معاویه وارد شدند. معاویه به جاریه گفت:ای جاریه! آیا تو بودی كه همراه علی بن ابی طالب می كوشیدی و آتش جنگ را بر می افروختی و آبادی های عرب را می كاویدی و خون آنان (یعنی یاران من) را می ریختی؟ جاریه گفت:ای معاویه! علی را واگذار كه از زمانی كه دوستی علی را در دل داشته ایم، با او دشمنی نكرده ایم و از هنگامی كه خیرخواهش گشته ایم، به او خیانت نكرده ایم [ و به او نیرنگ نزده ایم]. معاویه گفت:وای بر تو، ای جاریه! تو چه قدر نزد خاندانت خوار بودی كه نامت را جاریه[13] نهادند! جاریه گفت:ای معاویه! تو نزد خاندانت خوارتر بودی كه نامت را معاویه (سگ ماده) نهادند. [ معاویه] گفت:ای بی مادر! گفت:به هر حال، مادری مرا زایید. بی گمان، دسته شمشیرهایی كه تو را با آنها در صِفّینْ دیدار كردیم، هنوز در دستان ماست. [ معاویه] گفت:مرا تهدید می كنی؟ گفت:تو برخلاف میل ما بر ما دست نیافتی و به زور بر ما چیره نشدی؛ بلكه عهد و پیمان هایی به ما دادی كه اگر بدانها وفا كنی، ما هم وفا می كنیم و اگر آنها را زیر پا بنهی، ما در پشت سرمان مردانی فراوان، دستانی محكم و نیزه هایی تیز بر جای نهاده ایم. اگر دست تعدّی و خیانت تو به اندازه یك انگشت به سوی ما دراز شود، جواب آن را با یك وجب مكر و حیله خواهیم داد. معاویه گفت:خدا امثال تو را در میان مردم، فراوان نكند! گفت:ای امیر مؤمنان! درست سخن بگو. ما قریش را آزمودیم و تو را پوشیده دست ترین[14] و بخشنده ترین یافتیم. پس با ملایمت با ما رفتار كن؛ زیرا كه بدترین شُبان، آن است كه گله را تند و با زور براند.[15]. ر. ك:ج 7، ص 121 (هجوم ابن حَضرمی به بصره).
جاریة بن قدامه تمیمی سعدی از صحابیان پیامبر خدا[1] و از یاران پاكْ نهاد و شجاع علی علیه السلام است.[2] او بُرنا دل و ژرف نگر بود و از شخصیتی والا و محبوبیتی بسیار، برخوردار بود. او در دوستی علی علیه السلام استوار گام و بر دشمنان او بسی سختگیر بود.[3].